Lens Fisheye จะว่าง่ายก็ง่าย จะว่ายากก็ยาก

เลนส์ที่เราใช้ในการถ่ายภาพนั้นมีด้วยกันหลากหลายในวันนี้เราจะมาพูดถึงเลนส์ที่ให้ผลพิเศษตัวหนึ่งที่ช่างภาพหลายคนชอบใช้ โดยเฉพาะในงานประกวดภาพถ่าย และก็ไม่น่าแปลกใจที่ภาพจากเลนส์ตัวนี้มักจะติดรางวัลเสียด้วยเพราะผลพิเศษของเลนส์ที่ทำให้ภาพดูแปลกตานั่นเอง เอาล่ะครับ เลนส์ที่ผมกำลังจะพูดถึงในวันนี้ก็คือ Lens Fisheye หรือเลนส์ตาปลานั่นเอง

Lens Fisheye เป็นเลนส์ที่จะพูดว่าใช้งานง่ายก็ว่าง่ายในเลนส์ประเภท Circular fisheye ที่ได้ภาพในลักษณะวงกลม ขอบภาพเป็นสีดำ และ Full-frame fisheye ที่ให้ภาพแบบเต็มเฟรมภาพ ที่จะบอกว่าง่ายนั้นเพราะองศาการรับภาพที่กว้างมากถึง 180 องศา ทำให้ทุกสิ่งทุกอย่างที่อยู่ตรงหน้า ถูกเก็บเข้ามาบันทึกอยู่ในภาพทั้งหมด เรียกว่าโอกาสที่จะถ่ายอะไรแล้วมีส่วนที่ขาดหายไปนั้นน้อยมาก แต่ถ้าจะบอกว่าเป็นเลนส์ที่ใช้งานยากตัวหนึ่งก็มีแนวโน้มที่จะเป็นเช่นนั้น เพราะ Lens Fisheye นั้นมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวในเรื่องของการบิดเบือน หรือ Distortion ของภาพ มากที่สุดจึงส่งผลให้วัตถุต่างๆ ในภาพผิดเพี้ยนและไม่สวยงามได้ ซึ่งจากที่ผมได้ใช้งาน Lens Fisheye มาก็พอจะได้ข้อสรุปในการใช้เลนส์ชนิดนี้ได้ดังนี้

Effect

ทำความเข้าใจกับเอฟเฟคของเลนส์กันเสียก่อน เอฟเฟคของเลนส์ฟิชอายนั้นเป็นสิ่งที่เรียกว่าเป็นลักษณะเฉพาะของเลนส์ฟิชอายเลย นั่นก็คือ อาการ Distortion หรือ การบิดเบือน ที่ให้ลักษณะโค้งกลม ป่อง บวม เอฟเฟคพิเศษนี้ ทำให้เราสร้างสรรค์ภาพได้หลากหลาย เลนส์ฟิชอายนั้นให้องศาการรับภาพที่กว้างถึง 180 องศา ที่ทางยาวโฟกัส 8 ถึง 16 มม. นั่นจึงทำให้สิ่งต่างๆ ในภาพถูกรวมมาไว้ในความบิดเบือนที่โค้งกลมนี้ ดังนั้นการวางองค์ประกอบภาพจึงเป็นเรื่องที่สำคัญ

โดยเฉพาะการวางองค์ประกอบภาพที่หนักไปทางขอบภาพ เมื่อนำมาใช้กับเลนส์ฟิชอายแล้ว วัตถุที่อยู่บริเวณขอบภาพจะโค้งเข้าหากลางภาพทั้งหมด ดังนั้นถ้าเราไม่คำนึงถึงเอฟเฟกตรงนี้ ภาพของเราอาจจะไม่เป็นไปตามที่ตั้งใจได้

Closer

ในการใช้เลนส์ฟิชอาย ระยะห่างระหว่างสิ่งที่เราจะถ่ายกับเลนส์นั้นจะส่งผลต่อเอฟเฟคของเลนส์ ถ้าสิ่งที่เราจะถ่ายอยู่ใกล้เลนส์มาก ก็จะส่งผลในเรื่องของการดิสทอชั่นมากกว่าวัตถุที่อยู่ห่าง และอย่างที่บอกไว้ว่าเลนส์ฟิชอายนั้นให้องศาการรับภาพที่กว้างมาก 180 องศา ส่งผลให้ภายในภาพจะเต็มไปด้วยองค์ประกอบที่หลากหลายเต็มไปหมด ดังนั้นเมื่อเราเลือกใช้เลนส์ฟิชอาย จึงควรเข้าไปให้ใกล้สิ่งที่เราจะถ่ายมากกว่าปกติ เพื่อเน้นเฉพาะสิ่งที่เราจะถ่ายให้เด่นชัด ไม่ปะปนกับวัตถุอื่นๆ เพราะถ้าเราไม่สังเกตในช่องมองภาพให้ดีๆแล้วล่ะก็รับรองได้เลยว่า จะมีวัตถุอื่นๆที่เป็นส่วนเกินเข้ามาอยู่ในภาพแน่นอน

Confined

โดยส่วนมากแล้ว ในพื้นที่ถ่ายภาพที่แคบมากๆ วายด์แองเกิ้ลเลนส์อาจจะมีองศาการับภาพที่ไม่เพียงพอ จึงจำเป็นที่ทำให้เราต้องใช้เลนส์ฟิชอาย ที่มีองศาการรับภาพมาก ในการถ่ายภาพ เพื่อเก็บส่วนประกอบต่างๆ ในพื้นที่ถ่ายภาพได้ทั้งหมด แต่ทั้งนี้เราต้องยอมแลกมาด้วยอาการบิดเบือนและผิดสัดส่วนของวัตถุในภาพ (ดิสทรอชั่น) น่าแปลกใจที่ในพื้นที่แคบนั้น ภาพจากเลนส์ฟิชอายมักจะโดดเด่นและดูน่าสนใจเป็นพิเศษ

Center

บริเวณกลางภาพเป็นจุดที่เรามักจะใช้ในการวางวัตถุหลักที่เราจะถ่าย ด้วยเป็นบริเวณที่การบิดเบือนของเลนส์ส่งผลน้อยที่สุด และที่สำคัญ บริเวณจุดกลางภาพ เป็นจุดศูนย์กลางที่รับความโค้งต่างๆ ที่เกิดจากเอฟเฟคของเลนส์ จึงเป็นส่วนที่จะทำให้วัตถุหลักของภาพถูกเน้นมากยิ่งขึ้น และด้วยว่าจุดกลางภาพนั้น มีความบิดเบือนน้อยที่สุด แนวเส้นกลางภาพ อย่างเส้นขอบฟ้า ก็จะยังคงเป็นเส้นตรง เมื่อเราวางระนาบกล้องขนานกับเส้นขอบฟ้า หรือวางเส้นขอบฟ้าไว้ที่กลางภาพ

เลนส์ฟิชอายถือเป็นเลนส์ถ่ายภาพพิเศษเฉพาะทาง ที่ส่งผลพิเศษในภาพ การใช้งานจึงมีทั้งความยากง่ายในแต่ล่ะส่วน การวางองค์ประกอบภาพ และการระวังเรื่องสัดส่วนและการบิดเบือนในภาพ เป็นสิ่งที่เราต้องคำนึงถึงในทุกครั้งที่เราหยิบเลนส์ตัวนี้มาใช้งาน ซึ่งจะทำให้เราสร้างสรรค์ภาพที่แปลกตาได้อย่างที่เราตั้งใจ สำหรับใครที่ยังไม่เคยลองใช้เลนส์ฟิชอายถ่ายภาพ ลองหามาใช้ดูนะครับ โลกในมุมกว้าง 180 องศารอคุณอยู่….