มุมภาพดี มีชัยไปกว่าครึ่ง

มุมภาพเป็นสิ่งสำคัญในการถ่ายภาพ ช่างภาพที่เลือกมุมภาพได้ดีก็จะส่งผลต่อภาพที่ดีตามมาด้วย มุมภาพมีส่วนสำคัญเพราะเป็นตัวกำหนดว่าภาพที่จะถ่ายนั้นจะออกมาเป็นอย่างไร เหมือนกับการทำศึกสงครามนั่นแหละครับ ฐานที่มั่น หรือชัยภูมิที่ได้เปรียบ ย่อมนำมาซึ่งชัยชนะได้ไม่ยาก

หลายคนเรียนรู้เรื่องเทคนิคการถ่ายภาพมามากมาย เรียนรู้เรื่องการจัดองค์ประกอบมาอย่างแม่นยำ เข้าใจเรื่องอุปกรณ์ที่ใช้เป็นอย่างดีทั้งการควบคุมกล้อง การปรับค่าต่างๆ แต่มีไม่น้อยที่เมื่อลงสนามถ่ายภาพกับต้องมาตกม้าตายเรื่องการเลือกมุมภาพไปเสียนี่ มุมภาพจึงเป็นสิ่งที่เราต้องทำความเข้าใจด้วยเช่นกัน ซึ่งก็ไม่ได้มีอะไรมากมาย เพียงแค่เรื่องที่เราต้องคิดหลังจากที่เราเห็นและเลือกแล้วว่าจะถ่ายอะไร เราก็เลือกมุมภาพที่ดีที่สุดสำหรับที่จะถ่ายสิ่งนั้น

ตำแหน่งกล้อง

สิ่งแรกที่เราต้องเลือกคือตำแหน่งการวางกล้อง จะวางกล้องไว้ที่ตำแหน่งใด ถ้าเรานับจากสิ่งที่เราจะถ่าย โดยแบ่งตามทิศทางรอบสิ่งที่เราจะถ่ายตามเข็มนาฬิกา ด้านหน้าตรง (เลข 6) ด้านหลัง (เลข 12) ด้านข้างซ้าย (เลข 9) ด้านข้างขวา (เลข 3) และด้านเฉียง (เลข 1, 2, 4, 5, 7, 8, 10 และ 11) ถ้าเราเข้าใจในสิ่งที่จะถ่าย เราจะเลือกวางตำแหน่งกล้องได้ง่ายมากขึ้น เช่น สิ่งที่เราจะถ่ายมีการเคลื่อนไหวหรือไม่ มีการเปลี่ยนแปลงหรือไม่ มีการเคลื่อนที่ไปในทิศทางใด

ทิศทางแสง

แสงเกี่ยวพันกับการเลือกมุมภาพเป็นอย่างมาก ตำแหน่งกล้องและตำแหน่งของสิ่งที่เราจะถ่ายจะบอกเราได้ว่าแสงในภาพนั้นจะเป็นอย่างไร ในการเลือกมุมภาพนั้นเราควรรู้ว่าทิศทางของแสงที่จะตกลงสิ่งที่เราจะถ่ายนั้นมาจากทิศทางใด มีลักษณะอย่างไร บางสถานที่ ช่วงเวลาจึงเป็นสิ่งสำคัญ การมองดูทิศทางของแสงที่จะตกลงมากระทบวัตถุหรือสิ่งที่เราจะถ่ายภาพ จึงต้องอาศัยการสังเกต และการคาดเดาล่วงหน้า ช่างภาพที่มีประสบการณ์จะมองเรื่องทิศทางของแสงควบคู่ไปกับตำแหน่งการวางกล้อง

ระดับกล้อง

ระดับของกล้องเป็นอีกสิ่งหนึ่งที่เรามักมองข้าม ภาพบางภาพจะดูน่าสนใจเมื่อวางกล้องต่ำหรือสูงกว่าระดับสายตา และภาพบางภาพ เมื่อวางกล้องในระดับสายตาก็ดูน่าสนใจและลงตัวที่สุดแล้ว ไม่มีกฎใดๆ ตายตัว ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับภาพรวมทั้งหมด และความต้องการของเรา แต่อย่าลืมว่า ระดับของกล้องส่งผลต่อสัดส่วนและทัศนมิติในภาพ ดังนั้นการเลือกระดับของกล้องต้องระวังเรื่องความผิดเพี้ยนที่จะตามมาด้วย

แนวตั้ง และ แนวนอน

มีภาพหลายภาพที่เวลาเราดูภาพแล้วจะคิดว่า ถ้าเป็นแนวตั้ง (หรือแนวนอน) จะน่าสนใจมากขึ้น การเลือกถ่ายภาพแนวตั้งและแนวนอนนั้น ขึ้นอยู่กับการจัดองค์ประกอบภาพของเรา รวมทั้งสิ่งที่เราจะถ่ายใช่มั้ยครับ แต่ในความเป็นจริงแล้ว ช่างภาพส่วนใหญ่มักจะมองถึงภาพรวมโดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้าต้องถ่ายภาพที่เป็นงานแล้ว มักจะพยายามเลือกถ่ายภาพทั้งแนวตั้งและนอนเพื่อมาใช้งานได้หลากหลายในภายหลัง นอกจากนี้ยังส่งผลต่อการมองภาพ เช่น ภาพแนวตั้งจะดูแคบเมื่อมาปรากฏอยู่บนจอ เพราะจอภาพส่วนมากเป็นแนวนอน

ฉากหลัง

การเลือกมุมภาพ นอกจากการโฟกัสไปที่สิ่งที่เราจะถ่ายแล้ว ควรสังเกตฉากหลังในภาพด้วย ฉากหลังที่ไม่ดีและสร้างอุปสรรคต่างๆ ให้กับภาพควรหลีกเลี่ยง และพยายามมองหาฉากหลังที่เรียบง่าย ไม่รกรุงรัง หรือการเลือกใช้เทคนิคต่างๆเพื่อทำให้ได้ฉากหลังที่ดีขึ้น เช่น ฉากหลังของภาพมีดวงไฟหลายดวง การเลือกใช้ค่ารูรับแสงกว้าง ดวงไฟที่เบลอด้านหลังภาพก็ช่วยขับตัวแบบเด่นขึ้นมาได้

ก่อนที่จะเลือกมุมภาพเราควรทำความใจหรือทำความรู้จักกับสิ่งที่เราจะถ่ายเสียก่อนเพื่อข้อมูลที่จะนำมากำหนดมุมภาพที่เราต้องการได้ และนั่นจะทำให้ภาพของเรามีคุณภาพมากขึ้นที่เหลือคือการเลือกใช้อุปกรณ์ เลือกใช้เทคนิค ต่างๆ กับภาพที่เราจะถ่าย ที่สำคัญการทำซ้ำๆ บ่อยๆ จะทำให้เรามีประสบการณ์มากยิ่งขึ้นครับ

ในการเลือกมุมภาพนั้น เป็นเหมือนการใช้ประสบการณ์การถ่ายภาพที่ช่างภาพคนนั้น ได้ลงสนามบ่อย หรือ มากน้อยเพียงใด ยิ่งออกถ่ายภาพมากๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเดินหามุมถ่ายภาพด้วยตัวเอง ไม่ใช่การเลือกมุมตามภาพตัวอย่างหรือเดินตามเพื่อนร่วมทริป ซึ่งนั่นอาจจะทำให้ไม่ได้ฝึกฝนอะไรเลย ในการออกถ่ายภาพครั้งหน้า ลองเดินหามุมภาพดู เราอาจจะค้นพบอะไรใหม่ๆ ถ้าไม่กับผู้อื่นก็กับตัวเราเองนะครับ และนั่นเราจะรักในภาพของเรามากยิ่งขึ้น…