เรื่อง+ภาพ : Apochtophy’s
บทความนี้มาจาก Camerart Magazine 233/2017 February
แสง นับว่าเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการถ่ายภาพ แม้ว่าเราจะมีกล้องที่มีประสิทธิภาพมีเลนส์ที่คมชัดให้สีได้อย่างถูกต้อง หรือมีอุปกรณ์ถ่ายภาพราคาแพงเพียงใดก็ตาม เราก็ยังต้องอาศัยแสงในการถ่ายภาพ ไม่ว่าจะเป็นแสงธรรมชาติหรือแสงประดิษฐ์ จนถึงกับมีประโยคที่ว่า “No Light No Picture”
ด้วยความสำคัญของแสงที่ใช้ในการถ่ายภาพ เราจึงควรทำความเข้าใจในเรื่องของแสง แสงนั้นมีลักษณะเฉพาะ และมีการเปลี่ยนแปลง ขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อม ช่วงเวลา รวมทั้งแหล่งกำเนิดแสงต่างๆ
แสงจากดวงอาทิตย์ เป็นแหล่งกำเนิดแสงที่เราใช้ในการถ่ายภาพนอกสถานที่อยู่บ่อยๆ เราสามารถสร้างสรรค์ภาพจากแสงอาทิตย์ได้มากมายหลายรูปแบบ และในฉบับนี้เรามาดูกันว่า ถ้าจะสร้างสรรค์ภาพด้วยแสงจากดวงอาทิตย์นี้ มีอะไรที่น่าสนใจบ้าง
Window Light แสงจากหน้าต่าง
Window Light เป็นแสงที่ส่องมาจากบานหน้าต่าง หรือบานประตู เราสามารถสร้างสรรค์ภาพถ่ายสวยๆ และมีความน่าสนใจได้มากมาย ไม่ว่าจะเป็นภาพ Portrait หรือภาพ Still-life รวมทั้งภาพอื่นๆ การควบคุมทิศทางของแสงธรรมชาติ ให้ได้ตรงกับที่คิดนั้นถือว่าทำได้ยาก แสงที่ส่องผ่านลงมาจากบานหน้าต่างจึงเป็นตัวเลือกที่ดี ซึ่งแสงแบบนี้นั้น ให้ลักษณะ แสงที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะที่มีความแตกต่างกันในแต่ล่ะวัน ด้วยว่าทิศทางแสงที่จะเฉียงเข้ามาเพราะถูกกำหนดทิศทางของแสงจากบานหน้าต่าง ทำให้เราเลือกทิศทางของแสงได้ตามช่วงเวลาที่เราต้องการ รวมทั้งลักษณะของบานหน้าต่างที่ไม่เหมือนกัน เช่น บานหน้าต่างกระจกฝ้า บานหน้าต่างที่ไม่มีกระจก หรือบานหน้าต่างที่เป็นช่องลม มู่ลี่ ฯลฯ ก็ส่งผลให้สภาพแสงมีลักษณะที่แตกต่างกันออกไปด้วย
Cookie light แสงที่ตกเป็นหย่อมๆ
Cookie light เป็นลักษณะแสงที่เกิดจากการที่แสงนั้นส่องลอดผ่านวัตถุบางอย่าง เช่น ใบไม้หรือช่องลม แสงที่ลอดผ่านมานั้นจะมีลักษณะที่ตกลงมาเป็นหย่อมๆ บริเวณใดบริเวณหนึ่ง หรือเกิดแสงเป็นบางจุดไม่ใช่ทุกจุดในภาพ แสงแบบนี้มักจะช่วยให้เราเน้นสิ่งที่เราต้องการจะนำเสนอให้น่าสนใจได้ โดยปล่อยส่วนอื่นๆที่ไม่ถูกแสง จมหายไปในความมืด เรามักจะเจอแสงแบบนี้ได้จาก ใต้ร่มไม้ เงาใบไม้ ต้นไม้ ในสวน เงาจากต้นไม้ตามทางเดินเท้า ฯลฯ
Rim Lighting
แสง Rim light นี้เป็นแสงที่ช่างภาพ Portrait ส่วนใหญ่ชอบกันอยู่แล้ว การให้แสงเข้ามาในทิศทางเฉียงจากด้านหลัง หรือเรียกว่าให้แสงแตะเพียงแค่ขอบของวัตถุที่เราจะถ่ายนั่นเอง แสงแบบนี้จะช่วยทำให้แบบดูน่าสนใจ และเน้นที่รูปร่างของแบบ ในการใช้แสงแบบ rim light นี้ การเลือกฉากหลังมีความสำคัญ โดยฉากหลังควรจะเป็นสีเข้ม หรือเป็นส่วนมืด จะทำให้เห็นเส้นแสงที่ขอบนี้ชัดเจนมากขึ้น
The Golden Hour ชั่วโมงแห่งแสงสีทอง
The Golden Hour เป็นช่วงเวลาที่ช่างภาพ Landscape ให้ความสำคัญ และก็เช่นกันที่ช่างภาพแนวอาร์ตก็ชื่นชอบแสงในชั่วโมงนี้ด้วย ชั่วโมงแห่งแสงสีทองนั้นมักจะทำให้เราได้ภาพถ่ายที่ดูมีพลัง และอารมณ์ของภาพที่อบอุ่น ดังนั้นในแต่ล่ะวันหรือบางวันเราจะเห็นแสงสีทองนี้ได้แค่ 2 ช่วงเวลาคือ ช่วงเวลาเช้า และเวลาเย็น โดยเงื่อนไขที่สภาพอากาศเป็นใจ การที่จะสร้างสรรค์ภาพถ่ายจากช่วงเวลานี้นั้น ถ้าเป็นไปได้แนะนำให้ไปจับจองมุมสำหรับถ่ายภาพแต่เนิ่นๆ ไปก่อนเวลาเพื่อเลือกจัดองค์ประกอบภาพให้สมบรูณ์ดีกว่าที่จะต้องถ่ายภาพด้วยความรีบร้อนในเวลานาทีทองที่สำคัญ
Crepuscular Ray, God light, Sunshine on a Cloudy Day ลำแสงที่ลอดจากเมฆ
จะ Crepuscular Ray หรือ God light หรือ Sunshine แม้มีหลายชื่อเรียก บ้างก็เรียก Jacob’s ladder (บันไดของจาขอบ) ทั้งหมดนี้ก็คือ แสงในลักษณะที่เป็นแสงจากดวงอาทิตย์ที่ส่องลอดออกมาจากก้อนเมฆ เป็นลำแสงลอดออกมาบางครั้งมองเห็นเป็นวงรอบทิศทาง บางครั้งก็ลอดลงมาที่พื้นด้านล่างด้านเดียว แสงลักษณะเช่นนี้เราไม่ได้เป็นคนสร้างสรรค์ขึ้นมาเองก็จริง แต่เราสามารถเลือกจัดวางองค์ประกอบภาพในการถ่ายภาพแสงลักษณะนี้ให้สวยงามได้ มีช่างภาพหลายคนที่เก็บภาพแสงลักษณะนี้ไว้เป็นภาพชุด และในทุกครั้งที่มีโอกาส แสงแบบนี้มักจะช่วยเสริมให้ภาพดูยิ่งใหญ่ ตระการตา
เมื่อเราสังเกตแสงเราจะเห็นว่าแสงนั้นเปลี่ยนแปลงไปตามช่วงเวลาและวัตถุที่กั้นให้แสงลอดผ่าน ดังนั้นหลายครั้งภาพที่สร้างสรรค์ด้วยแสงมักจะให้อารมณ์ความรู้สึกที่มีพลัง ดึงดูดที่น่าสนใจ แม้ว่าสภาพแสงนั้นๆ จะแตกต่างกันไป แต่ภาพที่ได้จะไม่มีทีซ้ำกันแน่นอน เพราะแสงอันเป็นตัวแปรสำคัญนั้นมีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลานั่นเอง…
