Art of Photography_ศิลปะในสวน Arts of Garden
เรื่อง+ภาพ : Sompoch Tangthai
บทความนี้มาจาก Camerart Magazine 199/2014 April
เชื่อไหมครับว่าในสวน ไม่ว่าจะเป็นสวนหลังบ้าน หรือว่าสวนสาธารณะใกล้บ้านนั้น มีสิ่งที่น่าสนใจน่าไปถ่ายภาพอยู่เต็มไปหมดเลยล่ะครับ เราลองมาดูกันว่าเราสามารถสร้างสรรค์ภาพอะไรกันได้บ้างจากวัตถุดิบในสวน
ดอกไม้ Flower
ดอกไม้กับสวนเป็นของคู่กันอยู่แล้วนะครับ ดอกไม้นับว่าเป็นสิ่งที่คุ้นเคยกับกล้องของเราบ่อยๆ และเทคนิคการถ่ายภาพมาโครจะถูกนำมาใช้ก็คราวนี้ ในการถ่ายภาพดอกไม้นั้น นอกจากที่เราจะถ่ายภาพตามแสงปกติแล้ว การถ่ายภาพแบบย้อนแสงบ้าง หรือเน้นที่กิ่งก้านบ้าง ก็มักจะทำให้ได้ภาพที่น่าสนใจเช่นกันครับ
สิ่งสำคัญที่ไม่ควรมองข้ามในการถ่ายภาพดอกไม้ก็คือการเลือกฉากหลัง ฉากหลังที่ดีนั้น ต้องไม่มีรายละเอียด มากเกินไป และพยายามหลีกเลี่ยงฉากหลังที่ดูรกมากๆ ที่จะทำให้ดอกไม้ของเรานั้นขาดความโดดเด่น ไม่น่าสนใจ
การใช้ขาตั้งกล้องจะช่วยทำให้ถ่ายภาพได้สะดวกขึ้น โดยเฉพาะการโฟกัสภาพ ที่การถือกล้องด้วยมือมักจะทำให้หลุดโฟกัสได้ง่ายๆ รวมไปถึงการจัดองค์ประกอบภาพด้วยเช่นกัน
หยดน้ำ Drop
ช่วงเช้าๆ ตามใบไม้ หรือกลีบดอกไม้จะมีหยดน้ำเกาะอยู่เต็มไปหมด ทั้งจากการคายน้ำ และจากการรดน้ำ ทำให้มีโอกาสที่จะถ่ายภาพหยดน้ำสวยๆ ได้เป็นอย่างดี การเข้าไปให้ใกล้ที่สุดนั้นไม่ใช่ประเด็นหลัก แต่สิ่งที่สำคัญก็คือ เราจะจัดวางองค์ประกอบภาพอย่างไรให้น่าสนใจ หยดน้ำนั้นจะมีลักษณะที่เกาะกลุ่มกัน การจัดวางให้เห็นถึงการซ้ำกันก็ช่วยทำให้ได้ภาพที่น่าสนใจได้
สำหรับทิศทางแสงนั้น ด้วยช่วงเวลาเช้า แสงจากดวงอาทิตย์จะทำมุมเฉียง และไม่แรงมากนัก นับว่าเป็นช่วงเวลาที่เหมาะสม และลงตัวที่สุด ลองเปลี่ยนสลับกับการถ่ายภาพย้อนแสงดูบ้างก็ไม่เลวเลยทีเดียว
อีกโอกาสหนึ่งที่จะทำให้เราสามารถถ่ายภาพหยดน้ำได้ก็คือหลังฝนตก แม้ว่าช่วงนี้อากาศจะร้อน เพราะเข้าหน้าร้อนแล้ว แต่ถ้าบางวันที่ฝนฟ้าไม่เป็นใจ ตกลงมา หลังฝนตกแล้ว ดอกไม้ใบหญ้าต่างๆ ก็จะเต็มไปด้วยหยดน้ำที่เกาะอยู่เต็มไปหมดเช่นกัน ก็นับเป็นโอกาสดีที่ไม่ควรมองข้ามไป
อย่าลืมที่จะทำการถ่ายภาพอย่างรวดเร็ว เพื่อแข่งกับเวลา เพราะเมื่อแสงแดดเริ่มแรงขึ้นเรื่อยๆ แล้วนั้น โอกาสในการถ่ายภาพหยดน้ำจะน้อยลงไปด้วย เพราะหยดน้ำเริ่มระเหยไปหมดแล้วนั่นเองครับ
แสงแดด Sun light
ในช่วงเวลาเช้าและเย็น แสงแดดภายในสวนจะลอดผ่านต้นไม้ใหญ่ลงมา สิ่งที่เราต้องทำไม่มีอะไรจะมากไปกว่าการรอคอยจังหวะของแสงที่สวยงาม โดยเฉพาะแสงยามเย็นที่จะมีช่วงเวลาให้เราเลือกถ่ายภาพได้ยาวนานกว่า
การสร้างสรรค์ภาพด้วยแสงนี้ เรื่องของทิศทางแสงเป็นปัจจัยสำคัญ วัตถุที่เราใช้ถ่ายภาพในสวนนั้น ส่วนใหญ่จะมีความสามารถในการที่ยอมให้แสงผ่านได้ เช่น ใบไม้ ดอกไม้ ต่างๆ จึงเหมาะมากที่เราจะเลือกใช้ทิศทางแสงที่มาจากด้านหลัง เพื่อให้เกิดเส้นขอบที่วัตถุ หรือที่เรียกกันว่า ริมไลท์
สีสัน Colorful
ในสวนนั้นมีสีสันที่น่าสนใจหลายอย่างด้วยกัน ใบไม้ใบหญ้า ดอกไม้ แมลง นก ฯลฯ การมองหาสีสันต่างๆ เป็นเรื่องที่น่าสนุกไม่ใช่น้อย โดยเฉพาะสีสันกับดอกไม้ในสวน ซึ่งเป็นของคู่กันอยู่แล้วนะครับ ในสวนสาธารณะหลายที่ มักจะปลูกดอกไม้จำนวนมากๆ ในแปลง ซึ่งบางครั้งการตัดกันของสีสันของดอกไม้หลายๆ สี ก็ทำให้ภาพดูน่าสนใจได้เช่นกัน
สิ่งสำคัญที่เราจะมองข้ามไปไม่ได้คือ ความกลมกลืนของสี (Color Harmony) และการตัดกันของสี (Color contrast) สีของวัตถุที่เราจะถ่ายนั้น จะดูสวยงามโดดเด่น หรือดูแล้ว มีความนุ่มนวล กลมกลืนกันไป ก็ขึ้นอยู่กับการเลือกสีของฉากหลังนั่นเอง
เราสามารถหาองค์ประกอบภาพให้สีสันของภาพแต่ล่ะสีมีพื้นที่ในภาพให้น่าสนใจได้โดยการไม่แบ่งสีกึ่งกลางภาพ แต่แบ่งพื้นที่เป็น 2/3 หรือ 3/4 ของภาพ จะดูน่าสนใจกว่า
นกและสัตว์เล็กๆ Birds and Small Animals
นกและสัตว์เล็กๆ ในสวนนั้นเป็นวัตถุชั้นดีที่จะทำให้เราฝึกการถ่ายภาพสัตว์ป่าได้ ด้วยความที่นก และสัตว์เล็กๆ นั้นค่อนข้างที่จะคุ้นเคยกับคนที่เข้ามาเดินเล่นในสวนฯ อยู่แล้ว ดังนั้นโอกาสที่เราจะเข้าใกล้ หรือถ่ายภาพ ค่อนข้างจะง่ายกว่าการถ่ายภาพนกป่า หรือสัตว์ป่าในป่า
เคล็ดลับในการถ่ายภาพนกในสวนให้ได้ผลดีนั้น ให้เราเริ่มจากการฝึกสังเกตพฤติกรรมของนกเสียก่อน เช่น ชอบมาเกาะกิ่งไม้ต้นไหน เห็นในเวลาใดเช้าหรือเย็น นกบางชนิดกินน้ำหวานจากดอกไม้ เราอาจจะไปตั้งกล้องรอที่ดอกไม้เลยก็อาจจะทำให้มีโอกาสได้ภาพมากขึ้น
สำหรับหน้าร้อนแบบนี้มีอีกวิธีหนึ่งครับ ในการถ่ายภาพนกนั่นก็คือ การเฝ้าคอยที่รัง ด้วยว่าช่วงนี้นกหลายชนิดจะเริ่มเข้ารัง ตัวแม่จะกกไข่ หรือถ้าลูกฟักออกจากไข่มาแล้ว ทั้งพ่อนกและแม่นกก็จะผลัดกันหาอาหารมาป้อนลูกนกทั้งวัน ทำให้เรามีโอกาสถ่ายภาพนกจากบริเวณรังที่นกอาศัยอยู่ได้
ข้อควรระวังในการถ่ายภาพบริเวณรังนกก็คือ การไม่เข้าใกล้มากจนเป็นการรบกวนนกมากเกินไป ไม่เช่นนั้นแล้ว ภาพที่สวยงามที่ได้มาอาจจะมีเบื้องหลังที่น่าเศร้า นกหลายตัว ทิ้งรังทันทีที่มีคนเข้าไปรบกวนมากๆ นั่นก็คือลูกนกที่ยังไม่ได้หัดบินก็จะไม่มีอาหารกิน แล้วอาจจะตายไปในที่สุด
ดังนั้นแล้วถ้าจะถ่ายภาพนกบริเวณรังนก ก็ควรระมัดระวังด้วยนะครับ อาจะใช้เลนส์เทเลโฟโต้ ถ่ายจากระยะไกล หรือพยายามไม่ส่งเสียงดัง หรือเข้าใกล้รังนกมากเกินไป สังเกตง่ายๆ ถ้าพ่อนกแม่นก เริ่มไม่เข้ามาป้อนเหยื่อที่รัง หรือทิ้งช่วงนานๆ ก็ควรหยุดถ่ายภาพ หรือออกจากบริเวณนั้นไปก่อน เพื่อให้นกสบายใจครับ
เด็ก Candid Kids
ช่วงเวลาเย็น แดดร่ม ลมตก พ่อแม่ มักจะพาลูกๆ มาเดินเล่นในสวน ก็นับเป็นอีกโอกาสหนึ่งที่เราจะได้ฝึกหัดการถ่ายภาพเด็ก และการถ่ายภาพแอบถ่าย หรือแคนดิต ซึ่งต้องอาศัยจังหวะการกดชัตเตอร์ที่แม่นยำ การปรับค่ากล้องต่างๆที่ว่องไว โดยเฉพาะเมื่อเด็กๆ ได้วิ่งเล่นกันอย่างเพลิดเพลิน อาการตื่นกลัวกล้องก็จะไม่มี นอกจากนี้ยังสามารถสร้างมนุษย์สัมพันธ์ที่ดีกับพ่อแม่เด็กที่เราถ่ายภาพ เช่นอาจจะส่งภาพไปให้ทางอีเมล ก็นับว่าเป็นเรื่องที่ดีครับ
ไม่น่าเชื่อนะครับว่าในสวน จะเป็นแหล่งวัตถุดิบที่สำคัญในการถ่ายภาพ นอกจากอากาศจะดีแล้ว ยังมีร่มเงาของต้นไม้ให้เราหลบร้อนอีกด้วย ดังนั้นแล้ว ถ้าเบื่อๆ อยากหาที่หลบร้อน ก็ลองเข้ามาฟังเสียงนกร้อง รับสายลมเย็นๆ ในสวนกันดูสักครั้งก็ไม่เลวนักจริงไหมครับ…