Camera Settings for Shooting Action Birds photography-Sony α9 & α9II

ในการถ่ายภาพนกนั้น ส่วนใหญ่แล้วเราจะแบ่งภาพนกออกเป็น 2 รูปแบบคือ ภาพนกที่เกาะอยู่นิ่งๆ (Birds Portrait) และภาพนกที่กำลังบิน หรือลีลาการเคลื่อนไหวอื่นๆ (Birds Action) การที่เราจะถ่ายภาพทั้ง 2 แบบนี้ให้ได้ผลดีนั้น การตั้งค่ากล้องให้เหมาะสมถือเป็นเรื่องที่เราต้องทำ ซึ่งมีเรื่องที่เราต้องทำความเข้าใจกับกล้องของเราอยู่ไม่กี่ข้อ และในบทความนี้จะแนะนำการตั้งค่ากล้องสำหรับถ่ายภาพนกที่จะใช้เป็นพื้นฐานเบื้องต้นครับ

Exposure M Mode โหมดถ่ายภาพแมนนวล

โหมดถ่ายภาพแนะนำให้เลือกใช้โหมด M เพื่อที่เราจะควบคุม Shutter speed และ F-stop ได้ตามต้องการ โดยเฉพาะค่า Shutter speed นั้น ควรใช้ไม่น้อยกว่าทางยาวโฟกัสของเลนส์ที่ใช้ สำหรับการถ่ายนกทั่วๆ ไป และควรใช้สูงกว่า 1/1000 sec. สำหรับการหยุดปีกของนกในขณะที่กำลังบิน หรือจังหวะลีลา Action ต่างๆ ของนก ส่วนค่า F-stop นั้นถ้าเป็นไปได้ อย่าใช้ค่า F ที่กว้างจนเกินไปเพื่อรักษาระยะชัดของภาพ ค่า F ที่เหมาะสมจะอยู่ช่วงกลางๆ ที่ 5.6-8 ตามสภาพแสงในขณะถ่ายภาพ

Auto ISO Sensitivity ตั้งค่า ISO Auto

เมื่อเราเลือกใช้โหมดถ่ายภาพโหมด M ในเรื่องของการวัดแสงจะมาอยู่ที่ค่า ISO ในการถ่ายภาพนกนั้นเราต้องใช้ความรวดเร็วในการถ่ายภาพ การวัดค่าแสงอย่างพิถีพิถันคงทำให้เสียเวลาไม่ใช่น้อย ดังนั้นควรปล่อยให้กล้องช่วยเราทำงานบ้าง ซึ่งทำได้ด้วยการเลือกใช้ ISO Auto โดยเราเลือกช่วงของค่า ISO อยู่ที่ 100-6400 ซึ่งมีคุณภาพของภาพที่ดีและเพียงพอต่อสภาพแสงที่เปลี่ยนไปมาได้ และเราจะควบคุมค่าแสงของภาพอีกครั้งด้วยการปรับที่แหวนตั้งค่าชดเชยแสงในเวลาถ่ายภาพแล้วเกิดการเปลี่ยนแปลงของแสง หรือเราอยากให้ภาพมืดหรือสว่างกว่าเดิม

Hi-Continuous Shooting ระบบถ่ายภาพต่อเนื่องสูง

เลือกระบบถ่ายภาพแบบต่อเนื่อง แนะนำว่าให้เลือกที่ Hi สูงสุดไปเลย ในระบบถ่ายภาพต่อเนื่องแบบ Hi ของ Sony alpha 9 และ alpha 9 mark II นั้น บันทึกภาพที่ 20 เฟรมต่อวินาที ช่วยให้เราไม่พลาดชอตสำคัญที่เราต้องการ โดยเฉพาะเวลาที่เราถ่ายภาพนกที่กำลังบินอยู่ หรือจังหวะลีลาต่างๆ ของนกเราสามารถบันทึกภาพต่อเนื่องได้ยาวจนกว่าการ์ดของเราจะเขียนข้อมูลไม่ทัน

Focus Mode AF-c ระบบโฟกัส AF-c

ระบบโฟกัสของกล้องควรปรับไว้ที่ AF-c เพราะในการถ่ายภาพนกนั้น ส่วนใหญ่แล้วนกจะเคลื่อนไหวไปมา ไม่หยุดนิ่งอยู่กับที่สักเท่าไหร่นัก ระบบโฟกัสแบบ AF-c จะทำงานอย่างต่อเนื่อง และปรับโฟกัสไปเรื่อยๆ ตามวัตถุที่เคลื่อนที่ เมื่อกดปุ่มชัตเตอร์ลงครึ่งหนึ่งและค้างไว้ หรือกดปุ่ม AF-on ทำให้เรามีโอกาสได้ภาพที่คมชัด และโฟกัสวัตถุได้ทันเสมอ

Focus Area พื้นที่โฟกัส

Focus Area หรือพื้นที่ในการโฟกัส คือการเลือกจุดที่จะโฟกัสในพื้นที่กรอบภาพของเรา ว่าเราจะให้กล้องโฟกัสที่จุดไหนในเฟรมภาพ ซึ่งในกล้อง Sony นั้นเราสามารถเลือก Focus Area ได้หลายรูปแบบ

Wide กล้องจะเลือกจุดโฟกัสให้เองอัตโนมัติ เหมาะสำหรับการถ่ายภาพนกที่บินอยู่บนท้องฟ้าโล่งๆ หรือพื้นหลังโล่งๆ ไม่เหมาะกับภาพที่มีองค์ประกอบที่หลากหลาย เช่นฉากหลังที่รก พุ่มไม้ ฯลฯ

Zone เป็นการระบุโซนหรือตำแหน่งเป็นส่วนๆ เพื่อที่กล้องจะได้โฟกัสในบริเวณนั้นๆ เหมาะสำหรับการถ่ายภาพนกที่กำลังเคลื่อนไหวไปมาในบริเวณกรอบพื้นที่โฟกัสที่เราตั้งไว้ 

Center กล้องจะโฟกัสที่จุดกึ่งกลางเพียงจุดเดียว

Flexible Spot เป็นระบบการเลือกจุดโฟกัสด้วยตัวเอง ว่าต้องการโฟกัสไปที่ตำแหน่งใดโดยเฉพาะ โดยสามารถเลือกขนาดของจุดโฟกัสได้ 3 ขนาด S, M, L เหมาะสำหรับการถ่ายภาพที่ต้องการเน้นความคมชัดจุดใดจุดหนึ่ง เช่น การถ่ายภาพนกที่เกาะอยู่นิ่งๆ (Birds Portrait)     

Expand Flexible Spot จะคล้ายกับ Flexble Spot แต่กล้องจะสามารถโฟกัสภาพรอบๆ จุดที่เลือกได้ด้วยกรณีที่วัตถุมีการเคลื่อนที่หลุดจากจุดที่เราตั้งไว้ เหมาะกับการถ่ายภาพนกที่มีการเคลื่อนไหวเล็กน้อย ไม่ได้เคลื่อนที่เร็วมากนัก

Tracking Wide Area และ Tracking Zone Area จะทำงานเมื่อใช้งานระบบ AF-C เป็นการโฟกัสติดตามวัตถุตลอดเวลา เหมาะอย่างยิ่งกับการถ่ายภาพนกที่กำลังบิน หรือลีลาการเคลื่อนไหวอื่นๆ (Birds Action) 

 โดยเฉพาะการถ่ายภาพนกแบบ Action นั้น พื้นที่โฟกัสที่ควรลองใช้ก็คือ Wide Area, Zone Area, Flexible Spot, Tracking Wide Area และ Tracking Zone Area 5 แบบนี้เป็นตัวเลือกที่น่าสนใจและควรลองเลือกใช้ในการถ่ายภาพนก ที่ผมใช้อยู่บ่อยที่สุดคือแบบ Flexible Spot และ Zone สำหรับภาพนกกำลังบินบนท้องฟ้า และนกที่กำลังเคลื่อนไหว อาจสลับมาใช้แบบ Wide Area, Tracking Wide Area และ Tracking Zone Area เป็นครั้งคราวไปตามลักษณะการเคลื่อนไหวของนกที่จะถ่าย รวมถึงสภาพแวดล้อมต่างๆ ในภาพ

AF subject-tracking sensitivity การตอบสนองของระบบโฟกัสติดตามวัตถุ

ในเมนู  AF Tracking sens. ใช้งานร่วมกับระบบโฟกัสแบบ AF-c โดยจะมีตัวเลือกให้เราสามารถเลือกได้ 5 ระดับตั้งแต่ 1 (Locked on) 2, 3 (Standard) 4 และ 5 (Responsive) ความแตกต่างจะอยู่ที่ความเร็วในการตอบสนองของระบบโฟกัสต่อวัตถุที่เคลื่อนไหวในเฟรมภาพ โดยค่ามาตรฐานจะอยู่ที่ระดับ 3 (Standard) และการตอบสนองมากจะอยู่ที่ระดับ 5 (Responsive) กล้องจะจับโฟกัสตลอดเวลา ไม่ว่าจะมีวัตถุใดเลื่อนที่เข้ามาในเฟรมภาพ ส่วนระดับ 1 (Locked on) จะเป็นการล๊อกเป้าหมายที่เราโฟกัสในตอนแรกไปตลอด แม้ว่าจะมีวัตถุอื่นเคลื่อนไหวแทรกเข้ามากล้องจะไม่เปลี่ยนจุดโฟกัส AF subject-tracking sensitivity ทั้ง 5 ระดับนี้เราเลือกใช้งานแตกต่างกันตามลักษณะของภาพนกที่เราจะถ่าย ปกติแล้วถ้าไม่มีสิ่งรบกวน หรือเป็นนกตัวเดียว บินมาเดี่ยวๆ ผมจะเลือกใช้ระดับ 3-5 และถ้ามีสิ่งรบกวน เช่นลมพัดกิ่งไม้ไหวไปมา หรือมีนกหลายตัว และต้องการจับเป้าที่นกตัวใดตัวหนึ่งเฉพาะ ผมจะเลือกใช้ ระดับ 1-2

Face/Eye AF Set โฟกัสดวงตา

ในการถ่ายภาพนกนั้นระบบโฟกัสดวงตาอาจจะไม่ได้ทำงานกับภาพนกมากนัก แต่ถ้ามีโอกาสได้ถ่ายภาพนกในระยะที่ใกล้พอสมควรแล้วล่ะก็ระบบโฟกัสดวงตาก็สามารถทำงานได้เช่นกัน โดยเฉพาะกับภาพนกที่เกาะนิ่งๆ บนกิ่งไม้ ดังนั้นการเปิด on ระบบโฟกัส Eye AF ก็สามารถทำงานได้ แล้วอย่าลืมเลือกรูปแบบสำหรับดวงตาของสัตว์ด้วยล่ะ มีข้อควรระวังอยู่เรื่องหนึ่งก็คือ ในการถ่ายภาพนกที่อยู่ระยะไกล ควรปิด off ระบบ Eye AF เพราะระบบโฟกัสอาจจับวัตถุอื่นเช่น ผิวของเปลือกไม้โดยเข้าใจว่าเป็นดวงตาได้ ดังนั้นถ้าระยะใกล้ on ระยะไกล off เท่านั้นเองครับ

Custom key การตั้งปุ่มคีย์ลัด

การตั้งปุ่มคีย์ลัด Fn ในกล้องนั้นช่วยให้เราปรับตั้งค่าต่างๆ ละเปลี่ยนแปลงค่าต่างๆ ในกล้องได้สะดวก รวดเร็ว และว่องไวมากขึ้น โดยเฉพาะช่วงเวลาที่เราถ่ายภาพนกนั้นหลายจังหวะเกิดขึ้นรวดเร็ว การตั้งค่ากล้องโดยใช้คีย์ลัดช่วยให้เราทำงานสะดวกและง่ายขึ้นมาก ส่วนใหญ่สิ่งที่ผมจะตั้งเอาไว้ที่ปุ่ม Fn C1 และ C2 (อยู่บริเวณด้านบนใกล้ปุ่มชัตเตอร์) ให้เป็นปุ่มปรับ AF Area และปุ่มปรับ AF Tracking Sensitive 1-5 เพื่อที่จะได้สามารถเปลี่ยนรูปแบบของพื้นที่โฟกัสและการตอบสนองของ AF Tracking ได้ตลอดเวลา

อีกปุ่มหนึ่งที่ช่วยให้เราปรับระบบโฟกัส Tracking ให้ทำงานได้ตามที่เราต้องการคือ Tracking On โดยสามารถตั้งไว้ที่ปุ่ม Focus Hold ที่กระบอกเลนส์ ซึ่งใช้งานได้สะดวกมากเวลาที่เรากำลังถ่ายภาพ ส่วนการกดโฟกัสภาพนั้น ผมใช้ทั้งการกดปุ่มชัตเตอร์ลงครึ่งหนึ่ง และการกดที่ปุ่ม AF-On ที่อยู่หลังกล้อง ขึ้นอยู่กับลักษณะของภาพนกที่กำลังจะถ่าย

ทั้งหมดนี้คือสิ่งที่เราต้องปรับตั้งค่ากล้องสำหรับการถ่ายภาพนก ทั้งหมดนี้เป็นเพียงพื้นฐานการปรับตั้งกล้องที่ต้องทำเท่านั้น ส่วนรายละเอียดในแต่ล่ะส่วนของค่าต่างๆ ซึ่งเราจะพบว่าค่าไหนเหมาะสมกับภาพแบบไหนสิ่งสำคัญคือการนำไปทดลองถ่ายภาพจริงๆ เพราะยังมีปัจจัยที่เราควบคุมไม่ได้เช่น ความเร็วในการเคลื่อนไหวของนกแต่ล่ะชนิด สภาพแสง สภาพพื้นที่ถ่ายภาพ ความนิ่งของช่างภาพ ซึ่งแต่ละคนจะมีค่าที่เหมาะสมแตกต่างกันออกไป แม้ในบทความนี้จะเน้นที่การตั้งค่ากล้องสำหรับถ่ายภาพนกในกล้อง Sony α9 และ α9II แต่ท่านก็สามารถนำไปปรับใช้กับกล้องโซนี่รุ่นอื่นๆ ได้เช่นกันนะครับ…