Art of Photography_Patterns in Nature

Patterns in Nature ในธรรมชาตินั้นมีอยู่ให้เห็นทั่วๆ ไป และมีศิลปินหลายคนให้ความสนใจมาอย่างช้านาน ด้วยลวดลาย เส้นสายที่น่าสนใจที่เกิดขึ้นเองในธรรมชาติ การลดหลั่นกันของแสงเงา และพื้นผิวแปลกๆ เป็นสาเหตุให้ Patterns in nature photography เป็นที่นิยมของช่างภาพหลายกลุ่ม

ในหลายครั้งที่การถ่ายภาพธรรมชาติของเรานั้น เราจะจับภาพไปที่ สถานที่สำคัญ แลนด์มาร์ค หรือว่าทิวทัศน์ที่เป็นจุดเด่นของแต่ล่ะสถานที่ที่เราเดินทางไป ถ้าปีนเขา ยอดเขานั่นคือจุดหมายปลายทางที่เราจะไปให้ถึงยอดเพื่อการถ่ายภาพให้เต็มที่ ภาพสวยๆ ในใจเรารออยู่บนนั้น แต่นั่นเป็นโอกาสที่เราจะเสียไปจากอะไรหลายอย่างระหว่างทาง และในวันนี้ผมจึงอยากจะเปลี่ยนมุมมองมาลองดูว่า จากมุมมองที่กว้าง เมื่อเราเลือกมองให้แคบลง และใช้เวลากับระหว่างทางให้มากขึ้น เราจะค้นพบภาพใหม่ๆ อะไรบ้าง

Pattern เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นซ้ำๆ กัน ซึ่งในธรรมชาตินั้น มี Pattern ที่สวยงาม เกิดขึ้นจากธรรมชาติเอง เช่นลวดลายของดอกไม้ ลวดลายบนปีกผีเสื้อ เปลือกไม้ ต้นไม้ใบหญ้าต่างๆ ไปจนถึงเทือกเขาที่สลับซับซ้อนให้เราเลือกถ่ายภาพโดยอาศัยการสังเกตเล็กๆ น้อยๆ ในระหว่างเส้นทางเดินของเรานั่นเองครับ

Pattern ในงานศิลปะแล้ว Pattern หรือลวดลายเป็นการจัดองค์ประกอบภาพแบบหนึ่งที่นิยมกัน Pattern คืออะไร ก็คือสิ่งที่เกิดขึ้นจากรูปร่าง, รูปทรง, เส้น ที่ซ้ำๆ กันของวัตถุต่างๆ เกิดเป็นลวดลายที่น่าสนใจ 

ภาพ Pattern นั้นในบางครั้งเราอาจจะไม่ได้จัดองค์ประกอบภาพให้มีแต่ Pattern เพียงอย่างเดียว แต่เราอาจจะใช้ในการเน้นจุดสนใจในภาพ โดยให้ Pattern เป็นส่วนประกอบในกรณีที่จุดสนใจของเรานั้นมีความเรียบง่าย ไม่สับซ้อน เมื่อไปอยู่ท่ามกลาง Pattern ที่แปลกตาก็กลับส่งผลเด่นขึ้นมาได้เช่นกัน ทั้งนี้เราต้องระวังเรื่องของน้ำหนักความเข้ม และสีสัน ที่จะไม่กลายเป็นว่า Pattern เด่นกว่าจนกลบจุดเด่นที่เราจะเน้นไปเสียหมด

ลักษณะทิศทางของแสง ส่งผลต่อ Pattern ในภาพมากทีเดียวครับ Pattern จะเกิดการเปลี่ยนแปลงไปตามลักษณะของแสง ที่ส่องกระทบต่อวัตถุที่เราจะถ่าย ยกตัวอย่างเช่น Pattern ที่เกิดจากเงา อาจจะดูยาวหรือสั้นได้ ตามทิศทางและองศาของแสงที่ทำมุมกับวัตถุนั้นๆ หรือ ทิศทางของแสงด้านข้าง อาจจะช่วยขับให้เห็นรายละเอียดของลวดลายต่างๆ ชัดเจนยิ่งขึ้น หรือแม้แต่ทิศทางของแสงจากด้านหลัง ที่ช่วยเน้นรูปร่างของวัตถุได้ดี ภาพ Pattern ที่ประกอบไปด้วยเส้นสาย ที่เกิดจากส่วนของแสงเงาตัดกันที่มีทิศทางต่างกัน ก็จะเกิดน้ำหนักของแสงไล่ระดับกันไปด้วย

ในการเลือกใช้เลนส์ถ่ายภาพนั้น ค่อนข้างที่จะหลากหลายตามแต่สภาพของสิ่งที่เราจะถ่าย ถ้าเป็นเทือกเขาสลับซับซ้อนกัน ก็อาจจะเป็นเลนส์เทเลโฟโต้ระยะกลาง ภาพลวดลายบนปีกผีเสื้อช่วงเลนส์ที่ใช้ก็คงจะเป็นเลนส์ถ่ายภาพระยะใกล้ เช่น เลนส์มาโคร เรียกได้ว่า เลนส์ที่ใช้ในการถ่ายภาพ ค่อนข้างหลากหลายและไม่ตายตัว แต่จะมีข้อควรระวังก็คือเรื่องของช่วงความชัดลึก และความคมชัดของภาพ ซึ่งเราควบคุมได้ด้วยการเลือกใช้ F-stop และขาตั้งกล้องเพื่อภาพที่นิ่งสนิท

ในการมองหา Pattern ในธรรมชาตินั้น ให้สังเกตวัตถุที่มีรูปร่างรูปทรงที่น่าสนใจแปลกตา รวมทั้งพื้นผิวของสิ่งต่างๆ วัตถุที่มีมากกว่าหนึ่ง จะมีการซ้ำกันที่สวยงาม ไม่ว่าจะเป็นการซ้ำกันของต้นไม้ ต้นหญ้าที่ขึ้นสูง ในบางครั้งเราอาจมองหา Pattern ต่างๆ ที่เกิดขึ้นจากธรรมชาติรอบๆ ตัว โดยอาศัยการสังเกตเส้นสายต่างๆ เช่น เส้นโค้งที่เรียงกันสวยงามของดอกหญ้าข้างทาง เส้นทแยงของเทือกเขาสลับซับซ้อนที่มีแสงเงาที่ลดหลั่นกัน หรือลำต้นของต้นไม้ที่เรียงรายกันไปไม่รู้จบ เส้นในธรรมชาติจะมีการซ้ำกันจนเกิดเป็น Pattern ที่น่าสนใจ หรือแม้แต่ลวดลายบนตัวสัตว์และแมลงต่างๆ  Pattern ที่เราพบเห็นนั้นจะมีอยู่ด้วยกัน 2 รูปแบบ คือ 1 Pattern ที่เกิดขึ้นเพียงช่วงเวลาหนึ่ง และ 2 Pattern ที่เกิดขึ้นในระยะเวลายาวนาน

Pattern ที่เกิดขึ้นเพียงช่วงเวลาหนึ่ง จะเป็นลักษณะการเกิดขึ้นของ Pattern ในช่วงเวลานั้นๆ เป็นระยะเวลาสั้นๆ เช่น นกทั้งฝูงพร้อมใจกันกระพือปีกขึ้นบิน ฝูงม้าลายที่กำลังวิ่งหนีสิงโต ฝนที่กำลังตก ฯลฯ Pattern ในรูปแบบนี้ เราต้องอาศัยการสังเกต สิ่งที่เราจะถ่ายเป็นอย่างดี เพื่อการคาดคะเนล่วงหน้า ว่าจะเกิดอะไรขึ้นบ้างในอีกไม่กี่นาทีข้างหน้า เช่น เมื่อเห็นนกมาเกาะกลุ่มกันมากๆ หลายๆ ตัว เตรียมปรับค่ากล้องเอาไว้ ตั้งกล้องรอจัดองค์ประกอบภาพเผื่อพื้นที่เอาไว้ ซึ่งในอีกไม่กี่นาที นกทั้งฝูงอาจจะกระพือปีกบินขึ้นพร้อมกัน หรือแม้แต่ช่วงเวลาที่แสงส่องลงมากระทบวัตถุบางอย่าง และเกิดเป็น Pattern ที่สวยงามจากแสงและเงา พอพ้นเลยช่วงเวลาเหล่านั้น ก็อาจจะไม่มี Pattern แบบนั้นเกิดขึ้นก็ได้ เช่นแสงเงาที่รอดผ่านใบไม้ ในช่วงเวลาบ่ายๆ

Pattern ที่เกิดขึ้นในระยะเวลายาวนาน Pattern ในรูปแบบนี้ก็คือ Pattern ที่เราพบเห็นอยู่ทั่วไปเป็น Pattern ที่เกิดขึ้นเช่น ต้นไม้ที่เรียงราย ลวดลายบนดอกไม้ต่างๆ ฯลฯ Pattern แบบนี้เราจะมีเวลาที่จะเลือกจัดองค์ประกอบภาพได้อย่างเต็มที่ ไม่ต้องเร่งรีบเหมือนอย่างแบบแรก

Pattern ในธรรมชาตินั้นมีอยู่ทั่วไปทุกๆ ที่ เราต้องมีความพร้อมที่จะมองหา Pattern เหล่านั้น ซึ่งอาศัยพื้นฐานของการจัดองค์ประกอบภาพ ที่จะช่วยให้เราเลือกหาและมองเห็น Pattern ที่สวยงามได้โดยง่ายและในช่วงปลายฝนต้นหนาวแบบนี้ ธรรมชาติและป่ากำลังสวยงาม เส้นทางศึกษาธรรมชาติทุกเส้นทางมีอะไรให้ถ่ายภาพระหว่างทางตลอดเส้นทางเลยล่ะครับ…