เรื่อง+ภาพ : Sompoch Tangthai
บทความนี้มาจาก Camerart Magazine 196/2014 January
ถ้าจะพูดถึงเลนส์ที่ได้คุณภาพในราคาที่ไม่แพงแล้วนั้น เลนส์มาตรฐานอย่างเลนส์ 50 มิลลิเมตร เป็นเลนส์อีกตัวหนึ่งที่จะขาดไปเสียไม่ได้เลยทีเดียว ทั้งความสว่างของเลนส์ ความคมชัด และที่สำคัญ ราคาที่ไม่แพง ทำให้ช่างภาพหลายคนมีเลนส์ 50 มม. ติดกระเป๋าเอาไว้เสมอ
เลนส์ 50 มม. นั้นเป็นเลนส์มาตรฐาน หรือ Normal Lens สำหรับกล้องถ่ายภาพที่ใช้เซ็นเซอร์ขนาดฟลูเฟรม เนื่องจากเลนส์ 50 มม. นั้นให้องศารับภาพ 46 องศา ซึ่งให้ perspective ของภาพใกล้เคียงกับการมองของสายตาคน (ไม่ใช่ให้มุมรับภาพเทียบเท่ากับสายตาคนอย่างที่หลายคนเข้าใจ) เลนส์ 50 มม. ออกแบบมาทั้งหมด สาม รุ่นด้วยกันคือ 50 1.2 1.4 และ 1.8 ค่า F-stop กว้างสุดทั้งสามค่านี้นอกจากความไวแสงของเลนส์แล้วก็จะมีคุณภาพ และราคาที่แตกต่างกันด้วย
เลนส์ 50 มม. มีข้อดีในหลายๆ อย่าง ที่นักถ่ายภาพหลายคนมองข้ามไป ด้วยว่าทางยาวโฟกัสที่คงที่ เพียงแค่ 50 มม. จะถ่ายวิวก็เก็บไม่ค่อยหมด จะถ่ายอะไรไกลๆ ก็ไม่ถึง แต่เชื่อไหมครับว่า ถ้าเราทำความเข้าใจกับเลนส์ตัวนี้ดีๆ แล้ว เราจะสามารถสร้างสรรค์ภาพดีๆ ได้จากเลนส์ 50 มม. เพียงตัวเดียวนี่แหละครับ เรามาดูกันเสียก่อนว่า เลนส์ 50 มม. นี้มีอะไรดีบ้าง
Aperture Creative
แม้ว่าเลนส์ซูมเกรดโปรหลายตัวจะมีรูรับแสงที่กว้างมาก แต่ก็ได้แค่ 2.8 เท่านั้น แต่เลนส์ 50 มม.จะให้รูรับแสงที่กว้าง ตั้งแต่ 1.8 1.4 หรือ 1.2 ส่งผลต่อช่วงความชัดของภาพ ที่เราสามารถจะกำหนดให้ภาพที่เราถ่าย ชัดเฉพาะที่บริเวณใดๆ หรือบางส่วนได้ง่าย ซึ่งทำให้เราสามารถสร้างสรรค์ภาพจากการเลือกจุดโฟกัสนี้ได้ ด้วยรูรับแสงที่กว้างนี้จึงส่งผลต่อฉากหลังของภาพ ความเบลอของฉากหลังที่เราเรียกว่า โบเก้
Sharpness
เลนส์ 50 มม. เป็นเลนส์ที่มีความคมชัดสูง ตามแบบฉบับของเลนส์ที่มีค่าทางยาวโฟกัสเดียว ทำให้เราได้ภาพที่มีความคมชัดสูงตามไปด้วย ซึ่งแน่นอนล่ะว่า มันให้ความคมชัดกว่าเลนส์ซูมเกรดกลางๆ มากนัก และความคมชัดในระดับนี้มาพร้อมราคาที่ถูก ทำให้เลนส์ 50 มม. เป็นเลนส์ที่มีคะแนนความคุ้มค่าในด้านความคมชัดมากที่สุดตัวหนึ่ง
Distortion control
เลนส์ 50 มม. จะมีอาการ Distortion เกิดขึ้นน้อยมาก หรือแทบจะไม่มีเลย ทำให้เราได้ภาพที่ไม่มีการบิดเบือนที่เกิดจากเลนส์ ดังนั้นการถ่ายภาพที่ต้องการความถูกต้องของสัดส่วนแล้วนั้น เลนส์ 50 มม. จะเป็นเลนส์ที่เหมาะสมที่สุด เช่น ภาพแนวสถาปัตยกรรม ที่ต้องการเจาะให้เห็นเฉพาะส่วนต่างๆ ของงานสถาปัตย์ หรือภาพถ่ายบุคคลครึ่งตัว รวมทั้งภาพวัตถุสิ่งของต่างๆ
Move in Closer
เลนส์ 50 มม. จะมีระยะโฟกัสที่ใกล้มาก แม้จะไม่เท่ากับเลนส์มาโคร แต่ก็ทำให้เราสามารถเข้าใกล้ในสิ่งที่เราจะถ่ายได้ง่ายขึ้น เมื่อเราเข้าใกล้สิ่งที่เราจะถ่ายมากขึ้น เราจะได้ภาพในลักษณะที่มีอารมณ์ร่วมอยู่ในเหตุการณ์นั้นๆ ที่สำคัญเราสามารถได้ภาพระยะใกล้ที่มีคุณภาพที่ดีพอสมควร และเมื่อนำมาต่อกับท่อต่อสำหรับถ่ายภาพโคสอัพอย่าง Macro Extension Tube ก็จะทำให้ได้ภาพระยะใกล้แบบภาพมาโครที่คมชัดโดยแทบจะไม่เกิดการสูญเสียแสงหรือความคมชัดแต่อย่างใด
Shoot in Low Light
อย่างที่บอกไปว่าเลนส์ 50 มม.นี้มีรูรับแสงที่กว้างมาก รูรับแสงที่กว้างนี้ ส่งผลให้สามารถถ่ายภาพในที่ที่มีแสงน้อยได้ง่าย ซึ่งสิ่งที่เราได้มาคือการที่เราไม่ต้องดัน ISO ให้สูงมาก แล้วยังได้ความเร็วชัตเตอร์ที่สูงพอในการถ่ายภาพลักษณะต่างๆ ในที่ที่มีแสงน้อยมากๆ ได้ รวมทั้งการโฟกัสภาพที่ทำได้ง่ายขึ้น จากการที่เลนส์มีความสว่างมากไม่กินแสง
นอกจากนี้เลนส์ 50 มม. ให้ความรู้สึกถึงการเข้าไปใกล้ชิดกับผู้คน โดยเราเป็นส่วนหนึ่งในเหตุการณ์ ไม่ใช่ผู้สังเกตการณ์จากระยะไกล (Remond Depardon ช่างภาพแนว Street photography ชาวฝรั่งเศสเคยเล่าไว้ว่า ในช่วงปี 1970 ที่เขาเริ่มทำงานใหม่ๆ เขาเข้าไปถ่ายรูปงานศพของนายพลชาร์ล เดอ โกลล์ ที่อาเวอนูชองป์ เซลิเซย์ ท่ามกลางผู้คนมากมายและสื่อมวลชนจำนวนมาก เขาจึงเลือกที่จะยืนอยู่ในระยะไกลและใช้เลนส์เทเลโฟโต้ เพื่อหวังจะดึงภาพให้ใกล้เข้ามา ตอนนั้นเขาพบกับ Henri Cartier Bresson พอดี และ Depardon ก็ได้รับคำแนะนำว่า ถ้าคุณถ่ายภาพด้วยวิธีนี้ มันจะไม่มีประโยชน์อะไร และภาพของคุณก็จะไม่ถูกจดจำ พูดจบ Henri Cartier Bresson ก็เดินหายไปในฝูงชนพร้อมกับกล้องไลก้าติดเลนส์ 50 มิลลิเมตร) นี่จึงเป็นอีกเหตุผลที่ว่าทำไมภาพถ่ายที่มีพลัง และให้อารมณ์ร่วมของช่างภาพระดับโลกหลายๆ คนนั้นมาจากเลนส์ 50 มม.
และด้วยเลนส์ 50 มม. เป็นช่วงทางยาวโฟกัสระยะกลางจึงเป็นเลนส์ที่เหมาะสมกับการเรียนรู้และฝึกฝนการถ่ายภาพได้ดีที่สุด การเลือกปรับค่ารูรับแสง การเล่นกับ Depth of field การเข้าใกล้สิ่งที่เราจะถ่าย ซึ่งเมื่อเราถ่ายภาพด้วยเลนส์ 50 มม. มากๆ เข้า เราจะรู้ความต้องการของเราว่า สไตล์การถ่ายภาพของเรานั้นต้องการเลนส์ทางยาวโฟกัสเพิ่มเติมที่ช่วงใด ทำให้ช่างภาพหลายคนเปรียบเลนส์ 50 มม. นี้เป็นเลนส์ครู ที่ใช้ฝึกการถ่ายภาพในตอนที่เริ่มต้นนี่เอง…