MF ระบบโฟกัสที่ถูกลืม

ไม่ใช่ทุกครั้งที่ระบบโฟกัสอัตโนมัติของกล้องจะทำงานได้ตรงตามใจของเราได้ทั้งหมด  บ่อยครั้งที่เราจะต้องเจอสถานการณ์ที่กล้องของเราโฟกัสภาพไม่ทันใช่ไหมครับ และสิ่งที่จะช่วยเราได้เป็นคำตอบสุดท้ายนั่นก็คือ ระบบโฟกัสแบบแมนนวล หรือที่เรียกกันว่า MF Focus mode

ระบบโฟกัสแบบแมนนวล หรือที่เรียกย่อๆ ว่า MF นั้นเป็นระบบโฟกัสแบบดั้งเดิม การใช้งานก็คือ เมื่อเราเลื่อนปุ่มเลือกระบบโฟกัสที่ตัวเลนส์ไปที่ MF แล้วเราต้องทำการหมุนแหวนปรับโฟกัสที่ตัวเลนส์ด้วยตัวเอง ให้ภาพที่เราถ่ายนั้นมีความชัด ระบบนี้ผู้ใช้งานต้องมีสายตาที่ค่อนข้างแม่นยำ ในกล้องรุ่นใหม่ๆ จะมีตัวช่วยคอยยืนยันความชัดของภาพเมื่อเราใช้ระบบโฟกัสแบบแมนนวลให้มาด้วยก็ช่วยทำให้ใช้งานได้สะดวกขึ้น ทั้งนี้ ความชำนาญจะอยู่ที่ตัวช่างภาพเองที่ต้องคุ้นชินกับการใช้งานระบบโฟกัสระบบนี้ เรามาดูกันว่า ภาพลักษณะไหนที่เราจะหยิบเอาระบบโฟกัสแบบแมนนวลหรือ MF นี้มาใช้

ดวงดาว และ ทางช้างเผือก

อย่างที่เรารู้กันดีในการถ่ายภาพดาวนั้นต้องถ่ายในช่วงเวลากลางคืน ซึ่งความมืดจะทำให้ระบบออโต้โฟกัส (AF) ไม่ทำงาน หรือทำงานได้ไม่มีประสิทธิภาพเท่าที่ควร วิธีที่จะโฟกัสภาพให้ง่ายที่สุดคือการใช้ระบบแมนนวล (MF) โดยหมุนแหวนปรับโฟกัสไปที่อินฟินิตี้ (สัญลักษณ์รูปเลขแปดแนวนอน) แล้วหมุนกลับมานิดเดียว ภาพดาวที่เราถ่ายก็จะคมชัด

พลุดอกไม้ไฟ

สำหรับพลุดอกไม้ไฟนั้นเราไม่ได้ใช้ระบบ MF ในการโฟกัสภาพแต่เราใช้เพื่อล๊อคจุดโฟกัสในภาพ การถ่ายภาพพลุดอกไม้ไฟนั้น ถ้าจะรอโฟกัสที่ช่วงเวลาพลุระเบิดกลางอากาศนั้นระบบออโต้โฟกัสอาจจะทำงานช้าเกินไปหรือไม่ทันได้ และทำให้พลาดจังหวะกดชัตเตอร์ดีๆ ไปเสีย วิธีที่ได้ผลคือการโฟกัสด้วยระบบ AF ไปที่ฉากหน้าที่เราตั้งกล้อง แล้วจากนั้นปรับระบบโฟกัสไปที่ระบบแมนนวล (MF) เพื่อทำการล๊อคจุดโฟกัส

ภาพระยะใกล้

อย่างที่เราจะรู้กันดีว่าการถ่ายภาพระยะใกล้นั้น การควบคุมระยะชัดของภาพทำได้ยาก วิธีที่ดีที่สุดคือการถ่ายภาพหลายๆ ภาพหลายจุดโฟกัสแล้วนำไปรวมเป็นภาพเดียวที่เราเรียกว่า Focus Stack ซึ่งต้องใช้การถ่ายภาพโดยโฟกัสภาพด้วยระบบ MF ในแต่ล่ะตำแหน่งจากจุดที่ต้องการให้ภาพชัด ไล่ไปเรื่อยๆ จากระยะใกล้สุดไปจนถึงจุดที่เราต้องการให้ชัด

โบเก้ หรือ หยดน้ำบนกระจก

ภาพโบเก้ ที่เห็นเพียงแค่วงความพร่าของเลนส์นั้น จำเป็นต้องใช้ระบบแมนนวลโฟกัสในการถ่ายภาพ เพราะถ้าใช้ระบบออโต้โฟกัสแล้ว ภาพที่ได้จะมีจุดหนึ่งจุดใดในภาพที่ชัดแน่นนอน การหมุนเลนส์ให้ภาพเบลอในระบบโฟกัสแบบ MF น่าจะทำงานง่ายกว่า

และเช่นเดียวกันกับภาพหยดน้ำบนกระจก โดยปกติแล้วระบบ AF มักจะหาจุดโฟกัสที่ไกลออกไปได้ไวกว่าวัตถุที่อยู่ระยะใกล้กับเลนส์ ถ้าเราต้องการจะโฟกัสที่หยดน้ำบนกระจก ระบบ MF ก็ยังทำงานได้ง่ายกว่า 

นกบินหน้าโพรงรัง

ภาพนกในลักษณะที่กำลังบิน เข้าหรือออกจากโพรงรัง แล้วมีฉากหลังที่รก ไม่เรียบมักจะเป็นภาพที่ระบบออโต้โฟกัสส่วนใหญ่ทำงานได้ไม่แม่นยำ 100% เพราะนกบินเข้าเฟรมมาจากตำแหน่งที่ไม่แน่นอนเมื่อเจอฉากหลังที่รก กว่าระบบออโต้โฟกัสจะทำงานก็มักจะเป็นจังหวะที่นกเข้าเกาะรังแล้ว หรือไม่ก็บินออกมาห่างจากรังพอสมควร แม้ว่าเราจะตั้งระบบโฟกัสติดตามวัตถุเคลื่อนไหวแล้วก็ตาม ยิ่งในจังหวะที่นกบินออกมาตรงๆ หน้าเลนส์ยิ่งเป็นจังหวะที่มักจะโฟกัสไม่ทันเสียเป็นส่วนใหญ่ เมื่อโฟกัสในระบบออโต้ยังทำงานไม่เต็มที่ ชัตเตอร์ก็จะกดไม่ลง ทำให้เสียโอกาสได้ภาพ ในกรณีแบบนี้ตั้งกล้องบนขาตั้งกล้อง ส่วนการตั้งระบบโฟกัสตั้งเป็น MF และทำการโฟกัสไปที่ระยะก่อนปากรังเล็กน้อย (เมื่อโฟกัสชัดที่ปากโพรงรังแล้วให้หมุนแหวนโฟกัสมาด้านระยะใกล้เลนส์เล็กน้อย เช่นรังนกจะชัดที่ระยะ 5 เมตร ให้หมุนเลนส์กลับมาทางด้าน 4 เมตรโดยเลยจากระยะ 5 เมตรมาเล็กน้อย) จากนั้นคอยจับจังหวะนกที่กำลังบินเข้าออก วิธีนี้เรียกว่า การดักโฟกัส 

ในงาน VDO

งาน VDO บางครั้งเราต้องการชิพโฟกัสจากจุดหนึ่งไปอีกจุดหนึ่ง ระบบออโต้โฟกัส (AF) อาจจะทำงานได้ไม่สมูท ไม่นุ่มนวล ให้ภาพที่ดูโดดๆ ได้ ก็ต้องอาศัยการปรับโฟกัสในระบบแมนนวล (MF) มาช่วย ช่างกล้องที่ถ่าย VDO หรือภาพยนตร์ที่โฟกัสเก่งๆ จะฝึกจากการใช้ลูกเทนนิสปาเบาๆ ไปโดนกำแพงและกระเด้งกลับมาแล้วฝึกหมุนโฟกัสตาม

ระบบโฟกัสแบบแมนนวลนั้นมีประโยชน์ในการใช้งานมากมาย แม้ว่ากล้องในปัจจุบันจะมีระบบโฟกัสที่แม่นยำมากขึ้นกว่ากล้องรุ่นเก่า ด้วยเทคโนโลยีที่ทันสมัยเพียงใดก็ตามเราจะเห็นว่า ระบบโฟกัสแบบแมนนวล (MF) ยังคงเป็นระบบโฟกัสที่ขาดไปเสียไม่ได้ ไม่เช่นนั้นแล้ว กล้องรุ่นใหม่ๆ คงไม่มีระบบนี้ให้เลือกใช้งานอย่างแน่นอนนะครับ สิ่งสำคัญถ้าเราจะใช้ระบบโฟกัสแบบแมนนวลให้แม่นยำแล้วล่ะก็การฝึกฝนการใช้งาน การปรับแหวนโฟกัสจากเลนส์แต่ล่ะตัวที่เรามีให้คุ้นชิน อย่างน้อยควรจะรู้ว่าเลนส์ที่เราใช้อยู่นั้น ถ้าจะต้องโฟกัสแบบแมนนวลจะหมุนไปทางไหนถึงจะเป็นระยะอินฟินิตี้นะครับ…